تاریخ سازان افغان

​

​

​

وقتی ما از یک شخصیت جهانی به نیکی یاد می کنیم، دیگر او به هیچ وطنی تعلق ندارد بلکه صفات نیک باعث می شود تا تمام مردم جهان با هر زبانی که بتوانند با آن شخص ارتباط برقرار می نمایند. هر عصری شخصیت های برجسته محدودی دارد و در تاریخ کمتر شخصیتی یافت می شود که نه تنها در زمان خویش، بلکه امروز هم متمایز و مشخص باشد. ابوعلی سینا فرزند بلخ جزو انسانهای نابغه تاریخ به حساب می آید. کلام او چنان که برای گذشتگان آموزنده بود، برای امروز هم آموزنده می باشد و یافته هایش در طب، فلسفه و... همچنان تا امروز ارزشمند به حساب می آید. ابن سینا تنها به افغانستان تعلق ندارد بلکه در اصل اگر در جهان کسی به این سرزمین احترام می گذارد قطعا به خاطر اشخاص بزرگی مثل ابن سینا می باشد. بسیار دردناک هست از افغانستان در چند دهه اخیر انسانهایی در جهان نیابت می کنند که ما از یادآوری نام اکثر آنها شرم داریم
خبرنگار مقشوش درباره ابوعلی سینای بلخی همراه استاد نوید محسنی مصاحبه کرده است. به مناسبت سالگشت وفات ابن سینا به معرفی اجمالی این شخصیت و تاثیر او در ارتباط میان ملتها می پردازیم

در تاریخ معاصر افغانستان حاکمان، چهره ها، رهبران و افراد تاثیرگذار بسیاری داشته ایم اما خاطره کمتر فردی از میان ایشان همچنان در قلب مردم افغانستان باقی مانده است. وقتی از خوست و قندهار تا مزارشریف و بدخشان از یک انسان به زیبایی و نیکی یاد می کنند قطعا این اتفاق ساده ای به حساب نمی آید در حالی که ده ها سیاستمدار و رهبر با استفاده از رسانه ها هیچ گاه نتوانسته اند قلب تمام مردم افغانستان را به دست آورند اما استاد خلیل الله خلیلی داشته ایم که با دست خالی، بدون رسانه و با قلم خویش توانسته اند صدای تمام ملت رنج کشیده و غمگین افغانستان گردد. استاد خلیلی تنها یک شاعر نبود بلکه شعر او آیینه تمام عیار زندگانی مردم افغانستان بوده و هست
چهاردهم ثور مطابق چهارم می سالگشت فوت استاد خلیلی در اسلام آباد پاکستان می باشد که دست تقدیر قبر ایشان را در پوهنتون کابل در کنار قبر علامه سید جمال الدین افغان قرار داد. در این مصاحبه همراه استاد نوید محسنی خواسته ایم به این بپردازیم که چه شد خلیل الله خلیلی محبوب قلبهای مردم افغانستان گردید و از او به عنوان شاعر ملی یاد می کنیم

تنها در این روزها نیست که دختران از تحصیل منع می گردند و محدودیت های غیرقابل قبولی نیز برای نیمی از جامعه افغانستان اجرا می گردد. بلکه هزار سال قبل نیز وقتی رابعه بلخی نخستین شاعر فارسی دری زبان شعر می سرود هم چنین خفقان و محدودیت هایی وجود داشته است. او سالها برای حق طلبی مبارزه کرد و سرانجام نیز به دست جهل کشته شد. درست است که از اشعار و احوال او اسناد کمی باقی مانده است، اما رنج هایی که او و دختران هم نسلش می کشیدند، اتفاقا در دل دختران امروز افغانستان هم باقی مانده و گذر زمان تغییری به وجود نیاورده است
خبرنگار مقشوش در مورد رابعه بلخی با استاد عزیزه عنایت مصاحبه کرده است. در صفحه تاریخ سازان افغان به اندیشه، توانایی و زندگی رابعه بلخی پرداخته ایم که بعد از این همه سال چه تاثیری بر ادبیات و زنان افغانستان داشته و دارد

از میلیاردها انسانی که تاکنون در این دنیا زیسته اند، کمتر افرادی بوده اند که توانستند اثری از خود برجای بگذارند که تاکنون از ایشان به نیکی یاد گردد. در قصه های کهن وزیران خائن و ظالم کم نداشته ایم اما در صورتی نام یک وزیر در قلبها به نیکی باقی می ماند که کسی مثل امیر علی شیرنوایی باشد. امیر علی شیرنوایی تنها فرزند هرات نبود و به عصر تیموری تعلق نداشت بلکه تا زمانی که آثار او از جمله مساجد، مدارس، خانقاه ها و... در هرات و خراسان بزرگ وجود دارد قطعا از امیرعلی شیرنوایی نیز به نیکی یاد خواهد شد. شیرنوایی و بزرگانی مثل او برای جوانان امروز افغانستان مانند الگو به حساب می آیند که نشان می دهند می توان تا چه اندازه در زندگی موفق شد. امیر علی شیرنوایی یک شاهزاده نبود اما آن طور درخشید که در کنار شاهزادگان تیموری در خاک آرامید
خبرنگار مقشوش درباره امیر علی شیرنوایی همراه پرفسور داکتر محمد انور ترابی مصاحبه نموده است

ما فرزندان زمانه ای هستیم که همه چیز را مدعی هستیم که می دانیم اما در واقع درباره تاریخ، ادبیات، سنتها، علم و... حرفی برای گفتن نداریم. ما در مکاتب و جامعه درس اولی که یاد گرفته ایم، این است که چگونه دیده شویم تا مشهور گردیم اما آنهایی که در تاریخ فراموش نشده و انگار همچنان در افغانستان زنده هستند، اتفاقا کسانی می باشند که در عمر خویش زهد و تقوایی مثال زدنی داشته اند. ما هزاران شاعر در تاریخ ادبیات افغانستان داشته ایم که مدح پادشاهان و حاکمان از هیچ ادعایی شرم نداشته اند اما از آنها دیگر اثری به جا نمانده و اتفاقا از چنین افرادی همچنان در جامعه می بینیم که از مدح حاکمان و رهبران قومی دست برنمی دارند. اما در میان این همه سناگو و مدح گو اتفاقا کسی به نام حکیم سنایی در یادها باقی مانده که حمد و سنای خدا می نمود. او تنها در شعر نمی گفت که همه تسبیح تو گویم بلکه تمام زندگی ایشان تسبیح و سنای خدا بوده است
خبرنگار مقشوش درباره حکیم سنایی همراه پرفسور داکتر محمد انور ترابی مصاحبه نموده است

انسان های بزرگ شاید روزی از دنیا بروند اما هیچ گاه نام نیک ایشان از یادها نخواهد رفت. ما در تاریخ معاصر شاعران بسیاری داشته ایم اما تنها شاعرانی در یادها باقی می مانند که با قلم خویش تنها با کلمات شاعرانه بازی نکرده اند بلکه به مبارزه علیه ظلم و دادخواهی برای حقوق زنان و وطن نیز پرداخته اند. استاد مرحوم حمیرا نکهت دستگیرزاده که کمتر از دو سال پیش جامعه ادبی افغانستان ایشان را از دست داده است اما برای فعالان زن همچنان ایشان زنده می باشند و در تظاهرات و دادخواهی ها تجربه زندگی استاد برای فعالان زن بسیار ارزشمند محسوب می گردد
خبرنگار مقشوش درباره مرحوم استاد حمیرا نکهت دستگیرزاده همراه استاد عزیزه عنایت مصاحبه کرده است. خانم عنایت سالها با استاد دستگیرزاده ارتباط داشته و خاطرات نیکی با ایشان در انجمن انشا و... داشته اند. در این مصاحبه به معرفی استاد دستگیرزاده برای نسل جوان، تجارب زندگی، مبارزات و ملی گرایی پرداخته ایم

اگر امروز صدای جدالها، جنگ های قومی و تجزیه طلبی در افغانستان بلند هست، به این خاطر می باشد که شخصیت های قومی معروف تر از شخصیت های ملی در قید حیات هستند. کمتر چهره معروفی در افغانستان امروز وجود دارد که از شمال تا جنوب محبوب همگان باشد. در هر قرنی شاید نهایت چند عالم نمونه و بینظیر به دنیا می آید که تا ابد نام ایشان در تاریخ کشور و جهان باقی می ماند. سید جمال الدین افغانی نیز از جمله چنین افرادی هست. امروز جز خائنین و قوم پرستان کوته فکر دیگر کسی را در افغانستان نمی توان یافت که از علامه بد بگوید. اگر امروز بخش قابل توجه از نظریات علامه برای ما نو می باشد و هنوز نیاز هست تا نظریات ایشان را عملی بسازیم اما کاری انجام نمی شود، به این خاطر هست که علامه نه تنها از عصر خودش جلوتر بوده بلکه از امروز نیز جلوتر می باشد
علامه سید جمال الدین افغانی ده ها سال پیش خواستار اصلاحات، مبارزه با جهل، بازگشت به عصر طلایی اسلامی، مبارزه با استعمار و تغییر وضعیت بود. درست است که امروز استعمار تقریبا وجود ندارد اما استثمار جای آن را گرفته است. در روزگاری که علامه می زیست، بریتانیایی های اشغالگر به حکومتها و عوام رشوت داده و گاهی فشار وارد می کردند تا صدای علامه را خفه نموده و او را مجبور به تبعید نمایند. امروز نیز استثمار به وسیله رسانه ها چه آنهایی که از لندن منتشر می شوند و چه از طریق شبکه های مجازی به دنبال سانسور و بایکوت صدای رسای علامه هستند. استثمار به بهانه اینکه او از سادات بوده و متولد کنر می باشد، می خواهد او را از باقی مردم جدا سازد در حالی که علامه سید جمال الدین یک میراث معنوی نه تنها در افغانستان بلکه در هندوستان و باقی جهان اسلام نیز می باشد
در دومین مطلب مقشوش درباره علامه سید جمال الدین افغانی تلاش کرده ایم تا به سوالات مخاطبان درباره اصالت ایشان، شخصیت علامه، مبارزات و اصلاحات مدنی، بازگشت به عصر طلایی اسلامی و آثار ایشان پرداخته ایم

زمان مثل باد می گذرد اما واقعیت این هست که مشکلات امروز افغانستان نسبت به قرن ها گذشته اتفاقا پیچیده تر گشته اما حل نشده است. ما در قرن های اخیر هیچ گاه به نصایح و توصیه بزرگمردان گوش نکرده ایم و پشت سر رهبران قومی و مذهبی افغانستان را به درون چاه انداخته ایم. از روزی که علامه سید جمال الدین صدای اصلاحات و مبارزه را چه در افغانستان و چه در جهان اسلام بلند نمود، درست است که قرنها می گذرد اما هنوز آن شعارها برای ما تازگی دارد چرا که وضعیت ما بهتر نشده است
در این وطن و در اسدآباد کنر عالمی چشم به جهان گشود که صدای تحول خواهی و استعمارستیزی او از هندوستان تا شمال آفریقا را درنوردید. در روزهایی که سلاطین و بزرگان قومی در کشورهایی مثل افغانستان، هند و مصر در برابر ظالمان و استعمارگران سکوت می کردند اما یک علامه بدون تفنگ و با کلام بر حقش کمر استعمارگران را خم می نمود. از آن علامه و از آن روحیه استعمارستیزی به امروز رسیده ایم که نه روشن فکر ما صدای اعتراض بلند می کند و نه امیدی برای ترقی مانده است. تاریخ تکرار می شود مگر از آن درس بگیریم. در ساحه پوهنتون کابل قبر بزرگ مردی وجود دارد که اگر همین امروز به پلان ها و توصیه هایش گوش کنیم قطعا افغانستان آباد خواهد شد
نهم مارچ سالگشت علامه سید جمال الدین افغانی می باشد. ما در رسانه آزاد مقشوش به مناسبت چنین روز ارزشمندی با پرفسور ترابی از مجمع دانشمندان و متخصصان افغانستان درباره شخصیت علامه و فایده بهرمندی از تجربیات او در امروز وطن مصاحبه کرده ایم

سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز، مرده آن است که نامش به نیکویی نبرند. همه روزی خواهند مرد اما چگونه زیستن و چگونه مردن باعث می شود تا میان بشر تفاوت ایجاد گردد. چه بسیار بوده اند آنهایی که در میان مردم شهرت داشته اما دیگر کسی از ایشان یاد نمی کند و به جز یک قبر هیچ چیزی از ایشان باقی نماده است. اما کمتر اشخاصی داشته ایم که از شمال تا به جنوب همه به نیکی از ایشان یاد نمایند. شهید علامه اسماعیل بلخی جزو چنین کسانی هست که از ظاهر تا باطن را خرج خدمت به مردم خویش نمود. ما شهدای ارزشمندی در این دهه ها داشته ایم اما به این خاطر شهید بلخی چنین محبوب دلها گشته چون اشعارش، منبرهایش و عملا سخنانش درد مردم دیروز و امروز را بیان می کند و آواز بی صدایان محسوب می گردد. او تنها به گذشته تعلق ندارد بلکه آزاد از هر قالبی می باشد و آزاده واقعا زیست
خبرنگار مقشوش درباره علامه شهید بلخی همراه استاد نوید محسنی مصاحبه کرده است. به مناسبت سالگشت شهادت علامه بلخی به معرفی اجمالی این شخصیت و کارنامه مبارزه ایشان می پردازیم