امیر علی شیرنوایی، وزیر نامدار

مقشوش: امیر علی شیرنوایی یک چهره شناخته شده در تاریخ ماست، لطفا در اولین سوال او را برای ما معرفی نمایید تا فرزند هرات را بهتر بشناسیم
امیر علی شیرنوایی در هرات به دنیا آمده بود. درباره مرگ شیرنوایی نیز روایت جالبی وجود دارد که سلطان حسین بایقرا به استرآباد رفته بود و شیرنوایی نیز برای دیدار با سلطان از هرات خارج شد. وقتی به خیمه گاه سلطان رسید و خواست از اسب پیاده شود، شدیدا ضعف نمود. در نتیجه از بازویش او را گرفتند تا به پیش سلطان برود. وقتی به پیش سلطان رسید و دست ایشان را بوسید، در همان جا افتاد. فورا او را به شهر هرات آوردند و در آن زمان از دنیا رفت. امیر علی شیرنوایی وزیر با دانشی بود که اتفاقا در دوران مکتب همکلاسی با سلطان حسین نیز بوده است
امیر علی شیرنوایی تنها وزیر نبود بلکه کفیل سلطنت سلطان حسین نیز به حساب می آمد. در نتیجه او را در کنار قبر دیگر شاهزادگان تیموری در هرات به خاک سپردند. قبر او تا چند ده سال قبل در گنبد سبز پارک بهزاد وجود داشت که در زمان ظاهرشاه با تقاضای ازبکستان تابوت او را با احترام به تاشکند منتقل نمودند

مقشوش: امیرعلی شیرنوایی دانشمند، سیاستمدار و شاعر شناخته شده در زبان فارسی دری و جغتایی می باشد. از آنجایی که او متولد هرات بوده، آیا مردم عامه و به طور کل افغانستان او را می شناسند؟
نخبگان و اهالی دانشگاه و محصلین قطعا امیر علی شیرنوایی را می شناسند اما مردم عامه در ولایت هرات با کمال احترام از او یاد می کنند. اتفاقا جاده ها، اماکن و... به نام او وجود دارد که نشان از محبوبیت او می دهد. با این حال مردم در باقی ولایات شناخت نسبتا کمتری از او دارند

مقشوش: از آنجایی که امیرعلی شیرنوایی از جمله شخصیت هایی بود که خدماتی زیادی به منافع عامه از جمله پلها، مدارس، مسجد جامع ها را ساخته است. از آثار او بعد از چند صد سال و به خصوص در مدت جنگهای چند دهه اخیر افغانستان باقی مانده است
پارک بهزاد یادگاری از دوران پادشاهی تیموریان به حساب می آید که در آن دوران هرات پایخت آنها بوده است. هر چند آثار تاریخی بسیاری بر جای مانده اما این آثار آسیب های نیز دیده اند. مرمت کاری پارک بهزاد بر عهده یونسکو بوده و به همین خاطر تقریبا مرمت یافته است. با توجه به دوران نسبتا با شکوه تیموری شما می توانید آثار ایشان از حوضه های آب تا خانقاه، مسجد، مدرسه و... در قریه های دور افتاده نیز مشاهده نمایید. در قریه ای که خودم به دنیا آمده بودم، یک خانقاه از دوران تیموری وجود داشت که واقعا حیرت انگیز بود

مقشوش: با توجه به اینکه شیرنوایی متولد هرات بوده، در سمرقند نیز مدتی می زیسته و سازنده مسجد گوهرشاد در مشهد نیز می باشد، این شخصیت تا چه اندازه می تواند برای همدلی و ارتباط میان ملتها کمک نماید؟
یقینا کارها و فعالیت های این شخصیت فراموش نشدنی در عرصه های فرهنگی، ساختمانی و... بسیار تاثیر گذار بوده است. تاکنون نیز وجود چنین شخصیتی به مناسبات کشورهای همسایه تاثیر خوبی داشته و به عنوان چهره بزرگ در خراسان بزرگ به حساب می آید. خراسان بزرگ امروزه چندین کشور را در برمی گیرد. تاریخ مردم از کشورهای آسیای میانه تا افغانستان با زندگی امپراطوری تیموری و به خصوص امیر علی شیرنوایی گره خورده است

مقشوش: اگر قرار باشد تا شیرنوایی را برای نسل جوان معرفی نمایید، بیشتر او را به چه نامی معرفی می نمایید؟ ادیب، شاعر ، دانشمند و یا سیاستمدار
من امیر علی شیرنوایی را به عنوان یک سیاستمدار، وزیر با دانش، کفیل سلطنت سلطان حسین بایقرا، دانشمند، ادیب و شاعر یاد می کنم. از او یک دیوان شعر به زبان ترکی جغتایی وجود دارد و به زبان فارسی دری نیز شعر سروده است

احمد سهیل احمدی
16.6.22