دانشجویان بی پناه افغانستان

مقشوش: ارتباط دولت مردان جمهوری اسلامی با دانشجویان و دانشگاه ها تا چه اندازه بود؟ آیا سیاستمدارها به خواسته های دانشجویان اهمیتی می دادند؟
ارتباط میان سیاستمداران و دولتمردان حکومت سابق با دانشجویان وجود داشته و نمی توان از این واقعیت جشم پوشی کرد با این حال این ارتباط سمبلیک بوده است. دولتمردان زمانی که نیاز به دانشجویان داشته اند، جلو آمده و احوال دانشجویان را پرسیده اند. سیاستمداران هم فقط در زمان مبارزات انتخاباتی با دانشجویان ارتباط برقرار می کردند. هیچ ارتباط مستحکم و واقعی وجود نداشته است
به نظرم نمی توانیم ادعا کنیم که سیاستمداران هیچگاه گوش شنوایی نداشته اند ولی مشکلات همیشه وجود داشته است. هدف آنها از این ارتباط نمایشی پیروزی در میدان های مبارزه و انتخاباتی بوده است. آنها به خواسته های دانشجویان گوش می دادند ولی خبری از عمل نبود. آنها همیشه دانشجویان و اهالی قلم را وسیله ای برای پیروزی در انتخابات فرض می کردند. اعتماد واقعی وجود نداشته است
هر نسلی و هر جامعه ای بر پایه امید زنده هستند. نسل تحصیل کرده و اهل قلم در سالهای آخر امید بر این داشتند که شاید روزی سیاستمدار واقعی در میان این حکومت پیدا شود تا واقعا حرف های اینان را بشنود و کار جدی انجام دهد. متاسفانه هر دفعه اعتماد محصلین بالای حکومتداران نقش بر آب گردید

مقشوش: دانشگاه فقط محیط تعلیم و امتحان نیست و تمامی حرکت های سیاسی و مدنی در گذشته از همین مکان شکل گرفت مثل فعالیت احزاب کمونیستی و اسلامی، در این دو دهه فضای دانشگاه ها تا چه اندازه برای فعالیت های مدنی و اعتراضی مهیا بود؟ چه جنبش هایی در دانشگاه ها اتفاق افتاد؟
پوهنتون محلی هست که جمعیت نخبه و روشن فکر یک ملت در آنجا جمع می شوند عملا یک گروه بزرگی را تشکیل می دهند که ممکن هست فعالیت های سیاسی، مدنی و احزابی را انجام بدهند. اما در افغانستان زمینه برای فعالیت های سیاسی و مدنی برای دانشجویان فراهم نمی باشد. دلایل مختلفی دارد از جمله نبود شفافیت در پروسه، محدودیت های زیاد و... می توان اشاره نمود با توجه به این مشکلات داشنجویان فعالیت های سیاسی و مدنی خویش را داشته اند چرا که نسل جوان وطن با فکر باز و دور از تفکرات بسته و قوم گرایی هستند پس می توانند یک جامعه سیاسی و مدنی با ثبات را شکل دهند. هر جامعه ای به افکار باز و تازه نیاز دارد
در دانشگاه های افغانستان اجازه حضور و تبلیغات جریان های سیاسی و احزاب مختلف داده نمی شود در نتیجه محدودیت در پوهنتون وجود دارد. با این حال دانشجویان فعالیت های مختلف مدنی، سیاسی و اعتراضی داشته اند. یک مثال این امر تظاهرات گسترده دانشجویان دانشگاه مرکزی کابل پس از حمله دهشت افگنانه در سال گذشته می توان اشاره کرد
یک واقعیت را نباید فراموش کرد که لازمه تحصیلات عالی ذهن آرام برای دانشجویان هست. در چنین شرایطی می توانند تحصیل خویش را به درستی انجام دهند و کامیاب گردند

مقشوش: چه شد که پروسه اعطای بورسیه به دانشجویان افغان از طریق تیم گفتمان آزاد اندیشان آغاز شد، تا چه اندازه در این راه خود را موفق می دانيد و به نظر شما چنین اقداماتی تا چه اندازه برای فضای آکادمی و دانشگاهی افغانستان مفید بوده است؟
ما تیم گفتمان آزاد اندیشان را به این دلیل ایجاد نموده ایم تا زمینه رشد جوانان را فراهم آوریم به خصوص به تعلیم و تحصیلات عالی می توانم اشاره کنم. پروسه اعطای بورسیه با خواست دانشجویان و محصلان افغان آغاز گردید. مردم وطن ما تشنه علم و هنر هستند هر چند جنگهای خانمان سوز این فرصت را از مردم ما دریغ نموده است. با این حال در دو دهه اخیر پیشرفت های ملموسی در عرصه تحصیلات عالی و آکادمیک اتفاق افتاد
پروسه بورسیه تحصیلی تاثیر مضاعفی بر فضای آکادمیک برجای خواهد گذاشت. این اتفاق نه تنها در کشور ما بلکه در تمام جهان دنبال می شود
هرچند نمی توانیم ادعا کنیم که در پروسه اعطای بورسیه از طریق تیم آزاد اندیشان صد فیصد موفق بوده ایم چرا که در افغانستان مشکلات و ناهنجاری های متعددی وجود دارد. ما توانستیم تعداد زیادی از دانشجویان را در رشته های مختلف به دانشگاه های متعددی در خارج از کشور معرفی کنیم و آنها توانستند از این طریق تحصیل خویش را ادامه بدهند
در این اواخر حتی توانستیم بورسیه های سطح ماستری را نیز اهدا نماییم. سه سال از آغاز فعالیت ما می گذرد
به نظرم اهدای بورسیه کمک تاثیرگذاری در رشد سطح علمی افغانستان می گذارد و مهم است. در کشورهای رو به توسعه اهمیت بیشتری دارد. مثلا افغانستان سالها درگیر جنگ داخلی بوده و زمینه علم و دانش از این کشور گرفته شده و ما باید بیشتر برای بهبود زمینه کوشش کنیم. افرادی که دوستدار علم هستند و می خواهند تحصیلات خویش را ادامه دهند می بایست حمایت گردند

احمد سهیل احمدی 6.11.21