مهاجرت و خطرهای ناامید کننده
ما نمی توانیم مردم را مجبور کنیم که مهاجرت نکنند اما می توانیم به مردم یادآوری کنیم که مهاجرت غیر قانونی خطرناک، ناامن و کشنده است. امروزه دنیا دیگر پناهنده غیر قانونی را نمی خواهد. وضعیت بی سرنوشتی مهاجرین در اندونزیا، یونان و... ثابت می کند که این مسیرها نه تنها خطرات مرگباری دارد و قاچاقبران نیز بی رحم و نامرد می باشد، بلکه کامیابی در آن نیز کمرنگ تر شده است
جهان در سالهای اخیر شاهد مهاجرت های میلیونی مردم افغانستان بوده است اما واقعا این موضوع بحرانی در رسانه های کشور هیچ گاه جدی گرفته نشده و کمتر کسی به مردم آموزش داده است که از چه طریقی دست به مهاجرت بزنند. در بحران های مهاجرتی و حوادثی که در کمپ ها و مسیرهای پناهندگی رخ می دهد، متاسفانه رسانه های افغانستان ساکت هستند و مردم عامه نیز خبر ندارند که در این مسیرها چه اتفاقی می افتد
خبرنگار مقشوش سید حسین هنریار مصاحبه دیگری کرده است. آقای هنریار هماهنگ کننده مرکز معلومات مهاجرت می باشند. این مرکز کوشش می کند تا به آگاهی دهی، مشوره و اطلاع رسانی مردم را نسبت به خطرات مهاجرت های غیرقانونی آگاه نماید و به مردم راه های مهاجرت قانونی را آموزش دهد. در این مصاحبه به فعالیت های مرکز، دلیل تاسیس آن و فعالیت های فعلی بعد از تغییر حکومت پرداخته ایم
مقشوش: چرا سازمان آگاهی دهی مهاجرت در افغانستان افتتاح گردید؟ آیا این پروژه در افغانستان به طور کل موفق بود؟
شما شاهد این بودید که در سال 2014 کمک های نظامی و ملکی بین المللی به افغانستان کم رنگ گردید و رسما اعلام نمودند که دولت وقت افغانستان توانایی اداره کشور را دارد پس کمک ها و حضور نظامی را کاهش می دهیم. این خبر باعث ایجاد ترس در بین مردم گردید. مردم فکر می کردند که اگر دفاتر بین المللی از افغانستان خارج شوند، دولت توانایی مدیریت پروژه ها و... را ندارد. در نتیجه بحث مهاجرت دوباره داغ گردید
متاسفانه مردم دست به مهاجرت های غیرقانونی زدند. حتی عده قابل توجه ای از افغانان در مسیر مهاجرت های غیرقانونی جان شیرین خویش را نیز از دست دادند. مهاجران در مسیر قاچاق آسیب های زیادی را متحمل شدند. از اتحادیه اروپا تا سازمان بین المللی مهاجرت به این نتیجه رسیدند که باید یک دفتر و یا یک پروژه آگاهی دهی در داخل افغانستان ایجاد نمایند تا افرادی که قصد مهاجرت دارند نیز متوجه شوند که در مسیر مهاجرت غیرقانونی خطرهای زیادی وجود دارد. طبق معلومات ما در گذشته پروژه ای دولتی و یا غیر دولتی در کشور وجود نداشت تا مردم را از خطرات مهاجرت های نامنظم آگاه نماید و درباره مسیر مهاجرت های منظم راهنمایی کند
این در حالی بود که قاچاقبران مردم را فریب می دادند که ما شما را با هزینه ای محدود به کشور مقصد از طریق راه های کم خطر می رسانیم. این ادعا اصلا واقعیت نداشت
این پروژه در افغانستان موفق بود چرا که مردم به دنبال منبع موثق می گشتند. در حالی که صفحات جعلی در فیسبوک زیاد بود و مردم به دنبال منبع موثقی برای مشوره بودند. اتفاقا استقبال مردم نشان می دهد که پروژه در افغانستان نتیجه داده است
مقشوش: چه شد که شما به مجموعه پیوستید؟ فعالیت ها از چه زمانی آغاز و چه اقداماتی در این سال‌ها انجام می دادید؟
من در گذشته تجربه همکاری و ارتباط با مهاجرینی داشتم که به افغانستان بازمی گشتند. مطلع بودم که چرا آنها بازمی گردند و در نتیجه می دانستم که چرا مردم دست به مهاجرت می زنند و از چه طریقی خواهند رفت. پس دفتر به این نتیجه رسیده بود که من تجربه کافی در ارتباط با مهاجرین را دارم پس می توانم به مشاوره دهی ایشان بپردازم
سازمان در سال 2017 قدم اول را برداشت و با وزارت مهاجرین حکومت سابق تفاهم نامه ای را امضا نمود. برنامه ما برعکس برنامه پروژه های کوتاه مدت بود. چرا که در برنامه مشخص گردید که چهار سال سازمان با کمک نهادهای بین المللی فعالیت خواهد کرد و پس از آن اداره سازمان به وزارت مهاجرین داده می شود. در این چهار سال باید زمینه سازی شود تا نهاد بتواند در آینده نیز به فعالیت ادامه دهد اما به خاطر تغییر حکومت در کشور این برنامه ناقص گردید. در جولای 2018 دفتر پروژه در محل وزارت مهاجرین افتتاح گردید
در سالهای ابتدایی ما فعالیت های گسترده ای داشتیم. فیسبوک محبوب ترین شبکه مجازی در افغانستان هست و ما نیز صفحه ای در آن ایجاد کردیم. همچنین یک نمبر تماس مستقیم و فیسبوک مسنجر نیز داشتیم. همچنین امکانات برای مشاوره و گفتگوی حضوری نیز فراهم کردیم تا متقاضیان به صورت عمومی و یا خصوصی مشاوره بگیرند
همچنین با وزارت معارف و علوم حکومت سابق تفاهم نامه ای امضا کردیم که در مکاتب و پوهنتون ها جلساتی را برگزار نماییم تا معلومات کافی درباره مهاجرت به خصوص مهاجرت منظم و خطرات مهاجرت غیرقانونی را ارائه کنیم
با شیوع کرونا جلسات کاهش یافت. در کنار نمبر تلفن رایگان فراهم کردیم تا مردم از هر جای کشور تماس بگیرند و از ما مشوره بگیرند
مقشوش: با تغییر حکومت فعالیت های مجموعه چه تغییراتی داشته است؟
بعضی از فعالیت های ما مثل نمبر تماس مستقیم متوقف گردید. همچنین بعد از وقفه دو ماهه و جا به جایی فعالیت های خویش را آغاز کردیم و از طریق فیسبوک و واتس اپ به صورت آنلاین فعالیت ها را انجام می دهیم. مردم در حال حاضر بیشتر از هر زمانی به مشاوره نیاز دهند. ما از فعالیت های خویش آمار تهیه می کنیم و اتفاقا در این مدت شمار افرادی که مشاوره از ما خواسته اند عملا نسبت به زمانی که در افغانستان بودیم دو برابر شده اند. مثلا در ماه گذشته حدود چهار و نیم هزار نفر از ما سوال پرسیده بودند و به تمام سوالات پاسخ دادیم
مقشوش: چرا مهاجرت های قانونی در افغانستان رواج نیافت و هنوز مردم از راه های غیرقانونی اقدام می کنند؟
در آموزش و آگاهی دهی مردم ما تلاش های بسیاری کردیم اما با فعالیت یک پروژه و یا نهاد نمی توان توقع تغییر جدی داشت. در زمانی که در افغانستان بودیم ما تلاش می کردیم تا وزارت مهاجرین و دیگر وزارت های کلیدی با ما همکاری داشته باشیم و می خواستیم تا در ولایات مرزی مثل هرات دفتر باز کنیم تا تک تک مردم آگاهی کافی به دست آورند. اما تحولات سالهای اخیر باعث شد تا نتوانیم به نتیجه دلخواه برسیم
احمد سهیل احمدی
5.2.22