از پناهندگی تا مشاوره آنلاین

مقشوش: چه انگیزه ای سبب شد تا به عنوان مترجم در کمپ، هلال احمر و... همکاری نمایید؟ چه خاطره فراموش نشدنی در این مدت از ترجمانی دارید؟ آیا یک مترجم واقعا می تواند حرف دل پناهنده را ترجمه نماید؟ حتی بدون طرفداری؟
من در اوایل 2011 به حیث یک پناهنده مجبور گشتم تا کشور خود را ترک نمایم و به یونان آمدم. از آنجایی که به زبان انگلیسی تسلط داشتم و به مشکلات مختلف پناهندگان از جمله شفاخانه، هلال احمر، دفاتر خیریه و... مطلع و حتی آگاه بودم در نتیجه تصمیم گرفتم تا معلوماتی که خودم آنها را یاد گرفته ام. نه تنها به اطلاع افغانها بلکه دیگر فارسی زبانان نیز برسانم تا آنها نیز از فرصت ها استفاده نمایند
در حقیقت مترجم های مختلفی داریم. یک مترجم مثلا کارمند یک دفتر هست و کار او با مترجمی محکمه فرق دارد. مترجم در محکمه باید قسم خورده دولت باشد و می بایست همان حرفی که شخص مقابل بیان می نمایند را نقطه به نقطه ترجمه نماید. اما اگر بخواهیم به این اشاره کنیم که آیا یک مترجم می تواند احساس یک پناهنده افغان را به زبان انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی و... ترجمه نماید؟ جواب خیر هست چون بعضی از لغات مختص به زبان خاصی می باشد. یک مترجم می تواند لغت و جملات مشابه یک پناهنده را بیان نماید. هیچ مترجمی نمی تواند صد فیصد درد و رنج یک پناهنده را ترجمه کند. با این حال تا هشتاد فیصد می تواند مشکلات و هدف کلی را بیان نماید
در حیقیقت خاطره های بسیار زیادی به خصوص در یونان داشتم. در آنجا به طور قانونی برای کدام دفتر و یا دولت کار نمی کردم بلکه به صورت رضاکار خدمت می نمودم. اکثر پناهندگان در این کشور بلاتکلیف می باشند. در قسمت کمک های خیریه مثل غذا، لباس و... خاطرات زیادی دارم
کلیساها فعالیت های مختلف از جمله کمک های بشردوستانه و مشاوره را انجام می دادند. آنها به پناهندگان کمک می کردند تا آدرس ها را بشناسند و بتوانند به کلاس زبان بروند. به یاد دارم که یک کلیسا خیلی شلوغ بود. وقتی از دوستان می پرسیدم، آنها جواب بی ربطی به من می دادند. اکثر کلیساها نهایت یک لیوان چای می دادند اما آن کلیسا غذا پخش می کرد. متاسفانه مردم به غذا محتاج بودند و شرایط زندگی هم واقعا دشوار بود. آن خاطره برایم دردآور به حساب می آید که چرا ما مردم به دنبال آن بودیم تا خود را نجات بدهیم. این خاطره را از یاد نمی برم چرا که نشان می دهد که بی اتفاقی بین ما خیلی شدید است

مقشوش: از ۲۰۱۵ که به عنوان مشاوره رسمی در زمینه پناهندگی کار می کنید، مهم ترین مشکلات پناهندگان افغان چه می باشد؟
در سال 2015 بعد از آنکه تحصیلاتم تمام شد و به طور رسمی و قانونی به عنوان مشاور در آلمان از طرف دولت برای فارسی زبانان فعالیت را آغاز کردم. مشکلات مختلفی وجود دارد با این حال یک مشکل اساسی این است که اکثر پناهندگان بعد از آنکه نمی توانند پناهندگی در یک کشور را به دست آورند، به سرعت می روند تا در کشور دیگری اقدام نمایند در حالی که می توانند از راه های دیگری مثل کاری، آموزش حرفه و یا زبان قبولی را به دست آورند. قانون دوبلین یک مشکل مهم برای بیشتر پناهندگان می باشد. واقعا پناهندگان در این رابطه حساس و سردگرمی زیادی دارند
قانون دوبلین باعث می شود تا پناهنده در کشور دیگر خیلی از سهولت ها را از دست بدهد. در آن وقت نه کشور دوم و نه کشور اول مسئولیت شما را به عهده نمی گیرند. چنین مشکلاتی در میان اتحادیه اروپا وجود دارد. پناهندگان به خاطر زندگی بهتر مجبور می شوند تا دست مهاجرت دوباره بزنند اما قانون دوبلین در این رابطه مشکل ساز می باشد
خیلی از پناهندگان نمی توانند در اینجا هویت خویش را ثابت نمایند. مشکل دیگری که می توانم اشاره کنم این است که وقتی پناهنده قبولی می گیرد و می خواهد تا خانواده خویش را از طریق پیوند خانوادگی وارد سیستم اتحادیه اروپا نماید اما به خاطر آنکه مدارک ایشان تنظیم نیست نمی تواند به سرعت اقدام کند. نبود تذکر، پاسپورت و... مشکل اساسی هست و باعث می شود تا پروسه انتقال بسیار طولانی شود. کندی پروسه باعث ناامیدی می شود چرا که قانون می گوید شما ظرف سه ماه می توانید خانواده تان را به آلمان بیاورید اما آن فرد بعد از گذشت دو سال هنوز نتوانسته این کار را انجام دهد. چنین اتفاق هایی باعث اضطراب و ناراحتی روحی می گردد
واقعا مشکلات بسیاری وجود دارد. مثلا یک پناهنده در محکمه ردی می خورد اما نمی تواند اسناد کافی را به محکمه نشان دهد تا ثابت نماید که جان او در خطر هست. یک ردی دو سال آن پناهنده را بلاتکلیلف می نماید. مشکلات زیادی در ارتباط با مترجمین وجود دارد. مثلا یک مترجم از تهران هست اما پناهنده از کابل می باشد. مترجم کوشش می کند تا به بهترین نحو ترجمه نماید اما تفاوت های لهجه باعث می شود تا ناکام شود. دولت می بایست برای افغان مترجم افغان انتخاب نماید

مقشوش: از چه زمانی لایو های مشاوره درباره سوالات پناهندگان را آغاز کرده اید، بیشتر از چه موضوعاتی از شما سوال می شود و چه استقبالی از آن گردیده است؟
ما لایوهای مشاوره را در فیسبوک از سال 2018 آغاز کردم. در ابتدا در صفحه شخصی ام لایو می گذاشتم اما به خاطر محدودیت بیننده کانالی را ایجاد کردم تا دوستان بیشتری لایوها را دنبال نمایند. با این حال به خاطر اینکه محبوبیت فیسبوک کم می باشد و همچنین وجود محدودیت هایی مثل فیلتر باعث می شود تا استفاده از آن برای خیلی ها مشکل باشد. در نتیجه از 2019 لایوهای مشاوره در اینستاگرام را شروع کردم. هفته ای حداقل یک بار لایو دارم. کانال یوتیوب و تیک تاک را نیز راه انداختم. هر چند در یوتیوب بیشتر ویدیوها در قبال اخبار و دیگر موضوعات مهم برای پناهندگان را قرار می دهم
تمام فعالیت های ما به صورت رایگان هست. وقتی یک نفر در لایو درخواست می کند تا او را بالا بیاوریم، او را بالا می آوریم تا مشکل خویش را با ما در میان بگذارد. اگر راه حل قانونی وجود داشته باشد، حتما با ایشان در میان می گذاریم. در لایوها از کلاس زبان تا مشکلات پروسه پناهندگی را با ما در میان می گذارند
من در زمینه مشاوره و کمک به پناهندگان در حالی که کارمند دولت می باشم، از سال 2020 دفتر شخصی را نیز به صورت قانونی افتتاح نمودم. ما در کنار مشاوره حضوری اتفاقا مشاوره تلفنی را نیز شروع کرده ایم. تمام دوستان چه در سطح اروپا و یا حتی افغانستان و... با ما هماهنگ کنند تا فرصت مشاوره تلفنی حتی از طریق واتس اپ را برای ایشان فراهم آوریم

مقشوش: در این روزها که فقر در افغانستان بیداد می کند، افغانان خارج از کشور چه کمکی می توانند انجام بدهند؟ شما چه کمک هایی در این مدت داشته اید؟
عزیزان در خارج از ما می خواستند تا دفترها و نهادهایی که کمک های بشردوستانه برای افغانستان انجام می دهند را معرفی نماییم. در نتیجه ما ویدیوهایی را تولید کردیم. افرادی که نیازمند کمک بودند، به ایشان می گفتیم تا یک ویدیو بسازند و در آن توضیح دهند که چه مشکلاتی دارند. در آن ویدیو نمبر تلفن و نام خویش را قرار می دادند و ما فقط منتشر کننده بودیم. وطنداران هم وقتی ویدیو را می دیدند از یک یورو تا هزار یورو به آن نیازمند کمک می کردید. وقتی می دیدیم که کسی به آن فرد کمک نکرده پس در حد توان خویش به او کمک نقدی می نمودیم

احمد سهیل احمدی
19.2.22