سرگذشت پناهندگان فراموش شده
همیشه در رسانه ها از مهاجران و پناهندگانی یاد می شود که در کمپ ها هستند. پناهندگان ساکن کمپ با تمام مشکلات و سختی ها حداقل جایی برای خواب دارند و روزنه امید هر چند کمرنگ در سرنوشت ایشان یافت می شود ولی کسی از صدها و یا حتی هزاران مهاجر غیرقانونی، بی مدرک و فراموش شده یاد می کند؟ مهاجرانی که از سالها پیش به یونان آمده اند اما بعد از این همه مدت هیچ مدرکی ندارند و بی سرنوشت روز و شب را سپری می کنند. این پناهندگان نمی توانند یک سیم کارت بخرند و یا برای تزریق واکسن کرونا اقدام نمایند
خبرنگار مقشوش همراه پناهنده در یونان با نام مستعار ( سرور) مصاحبه کرده است که به خاطر ترس از پولیس یونان اسم و عکس خود را نمی تواند به ما بدهد. سرور سالها در یونان گیر افتاده و هیچ آینده مشخصی برایش وجود ندارد. در این مصاحبه به درددل ها و خاطرات تلخ ایشان در یونان پرداخته ایم
مقشوش: در چه سالی به یونان رسیدید؟ وضعیت پروسه پناهندگی و کمپ ها در آن زمان چطور بود؟
در سال 2007 با قایق بادی به یونان آمدم. پناهندگان را به ساختمانی منتقل می کردند که عملا مخروبه و بسیار کثیف بود. در آنجا پولیس از ما اثر انگشت، تست خون و... می گرفت. مدت دو هفته در آن کمپ ماندم و در آن مدت بیش از صد پناهنده دیگر نیز بودند ولی خبری از حمام، توالت مناسب و... نبود با این حال از لحاظ غذا بد به حساب نمی آمد. بعد از آن مدت برگه ترک خاک به من دادند تا ظرف سه ماه از یونان خارج شوم
با کشتی به آتن رفتم و در آنجا یک پناهنده افغان دیگر را یافتم که او یک پانسیون به ما نشان داد. به مدت دو سال در آنجا اقامت داشتم
در آن زمان مثل حالا اطلاع رسانی و... نبود و نمی دانستم که باید درخواست پناهندگی داد. قوانین پناهندگی در آن زمان بسیار متفاوت تر از امروز بود مثلا به پناهندگان کارت قرمز رنگی می دادند. وقتی موج مهاجرت 2015 اتفاق افتاد، اداره مهاجرت هم آغاز به کار کرد
مقشوش: آیا در این مدت اقامت یونان را گرفته اید؟ وضعیت پروسه پناهندگی تان در چه شرایطی هست؟
من اقامت یونان را ندارم و هنوز هم پناهنده غیرقانونی به حساب می آیم. قانون یونان می گوید باید ثابت نمایی که هفت سال در این کشور زندگی می کنید. برای اثبات این ادعا می بایست مدراکی مثل شفاخانه، کشتی و... داشته باشیم که به نام خود پناهنده هست. این مدارک می بایست با فاصله های شش ماهه و سه ماهه باشند
من چنین مدارکی نداشته ام و نتوانستم اقدام کنم با این حال قوانین نیز هر چند وقت یکبار تغییر می کند و باعث شده تا نتوانم کاری کنم. در این جزیره ای که الان زندگی می کنم، صدها مهاجر دیگر نیز چنین وضعیتی دارند. از میان ما تعداد کمی خانه ای برای زندگی دارند و اکثرا در خرابه ها شب را صبح می کنند. در زمستان ها بارها به چشم دیده ام که پناهنده ای از شدت سرما یخ زده است
مقشوش: آیا تا به حال خواسته اید که از یونان خارج شوید؟
من سال 2009با پاسپورت جعلی رومانیایی برای خروج از یونان اقدام کردم اما پولیس میدان هوایی جلویم را گرفت. طبق رای محکمه به محبسی در آتن رفتم. بعد از هفت ماه به من آزادی مشروط دادند تا هر ماه یک بار به اداره پولیس محل بروم و امضا بدهم. اگر یک مرتبه این کار انجام ندهم، پولیس مرا دستگیر می کند و به محبس دوباره می فرستد
بعد از آن نیز قاچاقبران پناهندگان را به وسیله کامیون ها از مرز رد می کردند اما وقتی گارد مرزی بلغارستان جلوی آنها را می گرفت، نه تنها مهاجران را دیپورت می کرد بلکه حتی به مهاجران تجاوز هم می کردند. این خبر مهاجران ساکن یونان را خیلی ترساند
مقشوش: در این مدت آیا پولیس یونان برای شما مشکلی به وجود نیاورده است؟
در سال 2014 پولیس یونان مرا دستگیر کرد و برگه دیپورتی به من داد تا ظرف شش ماه از یونان خارج شوم ولی سالها از حکم می گذرد و پولیس یونان من را فراموش کرده است
مقشوش: چه واقعیت هایی در یونان به چشم دیده اید که رسانه ها به آن نمی پردازند؟
من در بازداشگاه پولیس پناهندگان افغان، عرب و... بسیاری دیدم که در وضعیت بسیار غیر انسانی به سر می بردند. یک خانم همراه فرزندش در آنجا بود که ماه ها نور خورشید را ندیده بود
در یونان پناهندگانی زندگی می کنند که بعد از سی سال هنوز هم هیچ مدرکی ندارند. هیچ کسی در اینجا به ما راهنمایی کافی نمی دهد و نمی دانیم که باید چه کنیم. حتی بیشتر پناهندگان غیرقانونی و فراموش شده نتوانستند واکسن کرونا را تزریق نمایند. هر چند گفته می شود که می توان از شاروالی اجازه گرفت ولی کسی را ندیده ام که توانسته باشد این کار را انجام دهد
وقتی در یونان مدرک نداشته باشید، حتی نمی توانید خانه کرایه کنید. مردم عامه در کوچه و خیابان وقتی ما را می بینند، واکنش بدی نشان می دهند و باعث شرمندگی و خجالت زدگی می شوند
احمد سهیل احمدی
25.4.22